Protestants nest

‘Ik kom uit een protestants nest en ben dus niet met rituelen opgegroeid. Bovendien ben ik vrij nuchter en rationeel. Ik dacht dat ik er niet zoveel mee had, maar onbewust heb ik meer rituelen dan ik dacht.' 

'Zo brand ik elke dag een kaarsje voor mijn overleden hond. En mijn dochter gaf me een keer een doosje met kaarten. Ze zei dat ik elke week een kaartje voor mezelf mocht pakken en lezen. Het zijn kaartjes met teksten als ‘Ik heb heel veel liefde te geven.’ Of ‘Ik heb genoeg kracht voor…’ Ik probeer elke week een kaartje te lezen om te geloven in mezelf en de ander. Ja, en ik luid iedere week het weekend in met een wijntje. Dat is eigenlijk ook een ritueel.'

Rituelen bij de landmacht

‘Toen ik voor Zin in morgen het ritueel deed met Ameike begreep ik onmiddellijk dat rituelen veel meer zijn dan oeroude breed gedragen handelingen. Ameike vertelde bijvoorbeeld over de rituelen bij de landmacht waar ze had gewerkt. Die zijn niet spiritueel of zweverig, maar wel van grote waarde. Ze vertelde ook hoe ze na de geboorte van haar zoon alle familieleden een brief aan hem liet schrijven die hij pas op zijn achttiende mocht lezen. Dat vond ik ook een prachtig ritueel!’

Lange gewaden

‘Ik vind mezelf niet spiritueel. In mijn ogen is spiritualiteit een containerbegrip waar je van alles van kan maken. Maar rituelen zijn anders. Rituelen hoeven niet iets te zijn dat je in lange gewaden met een hoop toeters en bellen uitvoert: het gaat erom dat je op je eigen manier ergens betekenis aan geeft. Door ergens een handeling aan te koppelen krijgt het een vorm en zo dwingt een ritueel je aandacht te geven aan dat wat je op dat moment nodig hebt.’

Loslaten

‘In Zin in morgen moest ik een persoonlijke boodschap op een briefje schrijven over iets dat ik los wilde laten. Ik schreef iets op waar ik moed voor nodig heb. Moed om nieuwe wegen in te slaan en iets achter me te laten. En door er zo bewust aandacht aan te schenken kwam er van alles los. Het ritueel bracht me echt op een ander denkspoor. Het is natuurlijk niet zo dat alles daarna in één keer is opgelost, of dat je dan in één klap de waarheid te pakken hebt, daar geloof ik ook niet in. Maar het heeft me wel verder geholpen.’

‘Aan het einde van mijn ritueel plantte ik een zaadje in een potje waar ik het woord ‘moed’ op schreef. Het voelde alsof ik mijn eigen moed zaaide op dat moment. Nu staat dat potje in mijn keuken. Elke keer als ik sta te koken kijk ik ernaar, dan zie ik dat woord dat me herinnert aan wat ik toen voelde.’

Rationeel

‘Het zaadje in dat potje is nog niet uitgekomen, maar ook als het nooit uitkomt maakt dat niet uit. Ik raak daar niet door van slag, daar ben ik te rationeel voor. Die moed heb ik uiteindelijk vooral in mijn hoofd gezaaid, dat is het belangrijkste.’

'Ik wil me laten vinden' 

Anita gaat de komende tijd vaker reportages maken voor Zin morgen, is er iets wat ze zelf hoopt te ontdekken als het gaat om zingeving? Anita: ‘Ik wil me vooral laten verassen. Ik wil niets zoeken, ik wil me laten vinden. Ik kijk er vooral naar uit zonder te oordelen contact te maken met anderen. Want zingeving is voor mij ook over mijn eigen schaduw heenstappen.'

'Ik kan soms best uit de bocht vliegen in mijn oordelen, kritiek en nuchterheid. Dat is ook wel mijn calvinistische achtergrond. Maar ik wil graag wezenlijk onderdeel zijn van alles en iedereen om me heen echt laten zijn wie hij of zij is, ook al ben ik het er apert mee oneens. Maar dat mag ook. Als je oordeelt raakt je zicht beperkt en gaat je vermogen om te luisteren achteruit. En als je kan leven zonder te oordelen, dan ben je in staat over je eigen schaduw heen te stappen. Ik denk dat dat heel bevrijdend is.’